Υποδομή Υψηλής Τεχνολογίας για Προκλινικές Μελέτες και Παροχή Εξειδικευμένων Υπηρεσιών για Λοιμώδη και Νευροεκφυλιστικά Νοσήματα

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΑΞΗΣ: 01/07/2021 έως 31/12/2023

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: 1.245.332€

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ (ΕΙΠ), κατά τη διάρκεια της πολύχρονης λειτουργίας του, έχει αναπτύξει σημαντική εμπειρία στη βιολογία παθογόνων με σημαντική κοινωνικο-οικονομική επίπτωση, στην ανάλυση των μηχανισμών παθογένειάς τους, στη μελέτη αυτοάνοσων, νευροεκφυλιστικών νοσημάτων, καθώς και στην απόκτηση τεχνογνωσίας για την ανάπτυξη διαγνωστικών, προληπτικών και θεραπευτικών προσεγγίσεων. Αξιοσημείωτη ήταν η ετοιμότητα και η ουσιαστική συμβολή του ΕΙΠ, από την πρώτη στιγμή της πανδημίας COVID-19 που έπληξε και τη χώρα μας, στην ανάπτυξη και εφαρμογή ευαίσθητων μοριακών δοκιμασιών για τη διάγνωση των κρουσμάτων. Ποσοστό μεγαλύτερο από το 25% των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων της χώρας μας ελέγχθηκαν στο Ινστιτούτο μας. 

Η εξέταση των χαρακτηριστικών της εγχώριας αγοράς, σε συνδυασμό με τις προοπτικές σε παγκόσμιο επίπεδο της αγοράς του κλάδου παραγωγής φαρμάκου επισημαίνουν την ουσιαστική συμβολή που μπορεί να έχει η συμμετοχή των ερευνητικών/ακαδημαϊκών κέντρων, όπως είναι το ΕΙΠ, στην επιτάχυνση αλλά και την επέκταση των δραστηριοτήτων των ΜμΕ στην ανάπτυξη φαρμάκων, τόσο υπό την έννοια της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης αξιοποίησης των ερευνητικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων, όσο και υπό την έννοια της δημιουργίας οικονομιών κλίμακας. 

Προκειμένου να ανταποκριθεί το ΕΙΠ στις ανάγκες του κλάδου παραγωγής φαρμάκου η ενίσχυση της υποδομής του με εξειδικευμένο ερευνητικό εξοπλισμό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας. Μέσα από την παρούσα Πράξη, προτείνεται η υποδομή του ΕΙΠ να ενισχυθεί με δύο ενότητες μηχανημάτων. Στην πρώτη ενότητα περιλαμβάνονται: ένας κυτταροδιαχωριστής ροής για πολυχρωματικές φαινοτυπικές αναλύσεις και δυνατότητα διαχωρισμού σε επίπεδο μοναδιαίου κυττάρου, και ένα όργανο μέτρησης του μεγέθους και της κατανομής νανοσωματιδίων. Στη δεύτερη ενότητα περιλαμβάνονται: δύο συστήματα αλληλούχησης νέας γενιάς με προσανατολισμό το ένα εξ αυτών στην ανάλυση μικρών γονιδιωμάτων (πχ βακτηριακών και ιικών) για την ταυτοποίηση επιδημικών και άλλων στελεχών και το άλλο με προσανατολισμό στην ανάλυση ολικών μεταγραφωμάτων (RNAseq) και μεταγραφωμάτων μοναδιαίων κυττάρων για την in vitro, ex vivo και in vivo αξιολόγηση της δράσης θεραπευτικών μορίων ή προληπτικών σκευασμάτων, και ένα όργανο παρασκευής cDNA βιβλιοθηκών σε επίπεδο μοναδιαίου κυττάρου.

Ο προτεινόμενος εξοπλισμός θα συμπληρώσει τις ήδη υφιστάμενες υποδομές του ΕΙΠ και θα δώσει νέες δυνατότητες συνεργασίας και αλληλεπίδρασης με τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη φαρμάκων και φαρμακευτικών ουσιών. Με αυτό τον τρόπο, το ΕΙΠ φιλοδοξεί να προσφέρει υπηρεσίες στην προκλινική αξιολόγηση φαρμάκων με έμφαση σε φάρμακα, μικρομοριακές ενώσεις ή φυσικά προϊόντα κατά ιικών, παρασιτώσεων ή βακτηριακών λοιμώξεων, ανοσοτροποποιητικών ουσιών για τη θεραπεία αυτοάνοσων νευροεκφυλιστικών νοσημάτων, νευροεκφυλιστικών νοσημάτων που σχετίζονται με λοιμώξεις του  ΚΝΣ ή/και την καρκινογένεση.

ΥΠΟΕΡΓΟ 1: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ

Εξειδικευμένος ΕξοπλισμόςΕνισχυόμενες Δυνατότητες/ ΥπηρεσίεςΟφέλη
Κυτταροδιαχωριστής ροής με τρεις πηγές laser, 11 παράμετροι ταυτόχρονα, συνοδευόμενος από ειδικό θάλαμο νηματικής ροής κλάσης ΙΙ (Α2)Mελέτη βασικής βιολογίας κυττάρωνAνάλυση κυτταρικών λειτουργιώνKινητική κυττάρωνMελέτη του καρυότυπουTαυτοποίηση βλαστικών κυττάρωνTαυτοποίηση καρκινικών κυττάρωνΠολυπαραγοντικές φαινοτυπικές αναλύσεις σε ομοειδείς κατηγορίες κυττάρων ή μονήρη κύτταραΑνάπτυξη μεθόδων γονιδιακής επιδιόρθωσης για τη θεραπεία μονογονιδιακών κληρονομικών ασθενειών (CRISPR/Cas9 gene editing)Συμπαγής με δυνατότητα εύκολης τοποθέτησης σε θάλαμο νηματικής ροής για την εκτέλεση εργασιών σε συνθήκες στειρότητας.Ελαχιστοποίηση του χρόνου ενεργοποίησης του συστήματος έως το τρέξιμο του δείγματος <20 λεπτά. Συντομότερος χρόνος ανάλυσης μέσω αυτοματοποίησης ~50%Φιλικό πρόγραμμα Χρήσης και ΑνάλυσηςΥψηλή ευαισθησία για τη συλλογή σπάνιων κυττάρων
Σύστημα μέτρησης κατανομής μεγέθους σωματιδίων και συγκέντρωσηςΚατάλληλο για τον χαρακτηρισμό σωματιδίων σε διασπορά.  Περιοχή μεγέθους σωματιδίων: 10-2.000 nm, αναλόγως του υλικού. Εύρος συγκέντρωσης σωματιδίων: 106 - 109 σωματίδια/ml.Ταυτόχρονη ανάλυση κάθε ενός σωματιδίου χωριστά, με απ’ ευθείας παρατηρήσεις της διάχυσης.Πολλαπλές εφαρμογές: Εξωκυτταρικά κυστίδια (EVs), Nανοσωματίδια, Ιοί και Ιικές τιττλοποιήσεις, Μέτρηση πάνω από 1000 σωματίδια σε μόλις 60 δευτερόλεπτα.Ελάχιστη προετοιμασία δειγμάτων. Έλεγχος θερμοκρασίας

ΥΠΟΕΡΓΟ 2: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΑΛΛΗΛΟΥΧΗΣΗΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΗΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Εξειδικευμένος ΕξοπλισμόςΕνισχυόμενες Δυνατότητες/ ΥπηρεσίεςΟφέλη
Αλληλουχητής Νέας Γενιάς (Next Generation Sequencer) για γενομικές αναλύσεις υψηλών απαιτήσεων και συμβατός με πλατφόρμες προετοιμασίας βιβλιοθηκών μεγάλου αριθμού μοναδιαίων κυττάρωνΓενομικές αναλύσεις υψηλών απαιτήσεωνΑνάπτυξη και προώθηση υπηρεσιών ιατρικής ακριβείας Δημιουργία, βελτιστοποίηση, προώθηση στοχευμένων πάνελ γονιδίων Προγεννητικός έλεγχος/ογκολογικά Λεπτομερής γονιδιωματική χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου και των εγκεφαλικών κυτταρικών τύπων που ενέχονται στην παθογένεια νευροαναπτυξιακών/ νευροεκφυλιστικών νόσωνΜειωμένο κόστος αναλωσίμων ανάλυσης (π.χ. <250 €/δείγμα RNAseq)Συνδυασμός πολλών δειγμάτων ανά ανάλυσηΣυμβατότητα με αντιδραστήρια χαμηλότερου κόστους (after market) Ενσωματωμένες- αυτοματοποιημένες βιοπληροφορικές ροές ανάλυσης αποτελεσμάτωνΑνάπτυξη νέων φαρμάκων ή επανατοποθέτηση ήδη εγκεκριμένων για νευροεκφυλιστκές/ νευροαναπτυξιακές νόσουςΕξατομικευμένη ιατρική ακριβείας
Αλληλουχητής Νέας Γενιάς (Next Generation Sequencer) με τεχνολογία αλληλούχησης μέσω ημιαγωγώνΑνάλυση περιβαλλοντικών και κλινικών δειγμάτων (μικροβίωμα – 16S)Ανίχνευση παθογόνων σε αδιάγνωστα δείγματα (μεταγενομική)Ανίχνευση μικροβιακής αντοχής Εργαστήριο, χαρακτηρισμός βακτηριακών στελεχών (γονίδια αντοχής και τυποποίηση) που χρησιμοποιούνται στην αξιολόγηση νέων αντιμικροβιακών φαρμάκωνΚατάλληλο για ανάλυση μικροβιακών γονιδιωμάτων σε πραγματικό χρόνο για  την ταχεία ανίχνευση των αιτιολογικών λοιμογόνων παραγόντων που ευθύνονται για επιδημίες
Πλατφόρμα προετοιμασίας βιβλιοθηκών για αλληλούχηση πλήρους μεταγραφώματος μεγάλου αριθμού μοναδιαίων κυττάρων και ανάλυση γονιδιακής έκφρασης, ανοσολογικού προφίλ και δοκιμασίας έναντι χρωματίνης προσβάσιμης σε μεταθετάσηΑνάλυση των αλληλεπιδράσεων παθογόνου-ξενιστή σε επίπεδο μονήρους κυττάρου για την ανίχνευση υπογραφών γονιδιακής έκφρασης σε ετερογενείς ιστούς (π.χ. ρινοφάρυγγας) Λεπτομερής χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου και των νευρικών κυτταρικών τύπων που ενέχονται στην παθογένεια νευροαναπτυξιακών/ νευροεκφυλιστικών νόσωνΑνάπτυξη νέων προγνωστικών μοντέλων για την έκβαση των λοιμώξεων/ της θεραπείας, με βάση γονιδιακούς βιοδείκτες. Ανάπτυξη διαγνωστικών εφαρμογών (rapid tests, κλπ)Ανάπτυξη φαρμάκων ή επανατοποθέτηση ήδη εγκεκριμένων για νευροεκφυλιστκές/ νευροαναπτυξιακές νόσουςΕξατομικευμένη ιατρική


 ΕΣΠΑ