ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
ΤΙΤΛΟΣ: Βιοδείκτες σε αυτοάνοσα νευρολογικά νοσήματα
ΑΚΡΩΝΥΜΙΟ: NeuroMarkers
ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ Τ1ΕΔΚ-05024
MIS 5031816
ΦΟΡΕΙΣ:
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΣΤΕΡ
ΤΖΑΡΤΟΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ
Το NeuroMarkers στοχεύει στην ανάπτυξη νέων διαγνωστικών δοκιμασιών όπου νέα αντισώματα έναντι νευρονικών νικοτινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης (nAChRs) θα χρησιμοποιούνται ως βιοδείκτες για την παρακολούθηση νευροανοσολογικών παθήσεων.
Οι nAChRs διακρίνονται σε μυϊκούς και νευρικούς. Ο μυϊκός βρίσκεται στη νευρομυϊκή σύναψη και μετατρέπει τις νευρικές ώσεις σε μυϊκές συσπάσεις. Είναι το κύριο αντιγόνο στην αυτοάνοση νόσο μυασθένεια (myasthenia gravis, MG) όπου τα αντισώματα καταστρέφουν τους nAChRs. Οι νευρονικοί nAChRs διακρίνονται σε πολλούς υπότυπους και είναι ευρέως κατανεμημένοι στο νευρικό σύστημα και σε αρκετούς μη-νευρικούς ιστούς. Ρυθμίζουν τη νευρωνική διεγερσιμότητα μέσω νευροδιαβιβαστών. H απώλεια ή δυσλειτουργία νευρονικών nAChRs, σχετίζεται με πολλές νευρολογικές και νευροψυχιατρικές ασθένειες, όπως Parkinson, Alzheimer, αυτισμό, σχιζοφρένεια κ.α.
Πρόσφατα, αυτοαντισώματα έναντι άλλων συναπτικών υποδοχέων, συνδέθηκαν με την πρόκληση συμπτωμάτων που συνθέτουν ένα φάσμα εκδηλώσεων, χαρακτηριστικό της αυτοάνοσης εγκεφαλίτιδας και συναφών συνδρόμων (autoimmune encephalitis and related syndromes, AES). Η AES είναι η αιτία του >20% των περιπτώσεων εγκεφαλίτιδας. Ωστόσο, πολλοί AES ασθενείς είναι οροαρνητικοί για τα γνωστά αντισώματα, καθιστώντας αναγκαία την ταυτοποίηση νέων αντισωμάτων για την έγκαιρη διάγνωση, σωστή θεραπεία και πρόγνωση.
Οι νευρονικοί nAChRs αποτελούν υποψήφια αυτοαντιγόνα στην AES, καθώς είναι σημαντικοί στη διανευρωνική επικοινωνία στον εγκέφαλο, ενώ γενετικές μεταλλάξεις τους έχουν συνδεθεί με τα βασικά συμπτώματα της AES. Κύριο ρόλο στην AES παίζει ο ιππόκαμπος, καθώς είναι βασικό τμήμα του μεταιχμιακού συστήματος, στον οποίο συχνά παρατηρούνται βλάβες κατά την εμφάνιση της ασθένειας, αλλά και η πλειονότητα των γνωστών αντιγόνων της AES εκφράζονται στην περιοχή αυτή. Είναι ενδιαφέρον, ότι στον ιππόκαμπο εκφράζονται και αρκετές υπομονάδες του νευρονικού nAChR.
Επιπλέον, αρκετοί μυασθενείς έχουν πρόσθετα νευρολογικά συμπτώματα, τα οποία είναι παρόμοια με αυτά της AES και μπορεί να οφείλονται στην διασταυρούμενη αντίδραση των αντισωμάτων του μυϊκού nAChR με νευρονικούς nAChRs ή στην παραγωγή ειδικών αντισωμάτων μετά από epitope spreading.
Με βάση την εμπειρία μας στους nAChRs, στην ταυτοποίηση νέων αυτοαντιγόνων, στην ανάπτυξη διαγνωστικών δοκιμασιών και σε ενθαρρυντικά προκαταρκτικά πειράματα, θα διερευνήσουμε τους νευρονικούς nAChRs ως αυτοαντιγόνα σε οροαρνητικούς ασθενείς με πιθανή AES.
Στα πλαίσια του έργου NeuroMarkers, προτείνουμε:
- Παραγωγή των nAChR-αυτοαντιγόνων
- Έλεγχο της παθογονικότητας των αυτοαντισωμάτων
- Ανάπτυξη ευαίσθητων τεχνικών ανίχνευσης νέων nAChR αντισωμάτων
- Αναζήτηση αυτοαντισωμάτων έναντι των νευρονικών nAChRs σε AES και MG ασθενείς
- Συσχέτιση των νέων αντισωμάτων με κλινικά συμπτώματα και παρακολούθηση της AES
Ο χαρακτηρισμός νέων βιοδεικτών και η ανάπτυξη νέων διαγνωστικών θα μειώσει το ποσοστό των ασθενών με εγκεφαλίτιδα άγνωστης αιτιολογίας και θα συμβάλλει στη σωστή παρακολούθηση και έγκαιρη ανοσοθεραπεία, στη μείωση της θνησιμότητας και του κόστους νοσηλείας. Μακροπρόθεσμα, η γνώση του μηχανισμού δράσης των ειδικών αντισωμάτων θα διευκολύνει την ανάπτυξη ειδικών θεραπευτικών προσεγγίσεων.
