Η ηπατιδίνη (εψιδίνη, hepcidin) είναι ένας σημαντικός και ελπιδοφόρος βιοδείκτης που συμπληρώνει τους ήδη διαθέσιμους δείκτες για: 1) τη διάγνωση γενετικών και επίκτητων διαταραχών του σιδήρου, 2) την κλινική παρακολούθηση ασθενών με διαταραχές του σιδήρου και 3) χορήγηση εξατομικευμένης θεραπευτικής αγωγής, ιδιαίτερα όσον αφορά την ασφαλή συμπλήρωση σιδήρου. Ωστόσο, η πλήρης ένταξη της ποσοτικοποίησης της ηπατιδίνης στην κλινική πρακτική απαιτεί την ανάπτυξη μεθόδων ακριβούς προσδιορισμού της και εναρμόνιση τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο, την αξιολόγηση της μέτρησης συγκεκριμένων ισομορφών και την ασφαλή οριοθέτηση φυσιολογικών τιμών. Η ηπατιδίνη είναι μια πεπτιδική ορμόνη 25 αμινοξέων, συντίθεται κυρίως στο ήπαρ και αποτελεί τον κεντρικό ρυθμιστή της ομοιόστασης του σιδήρου. Ο ρόλος της είναι η αναστολή της απορρόφησης του διατροφικού σιδήρου από το έντερο και της απελευθέρωσής του από τα μακροφάγα και τα και τα ηπατοκύτταρα, μέσω της πρόσδεσης των 5 αμινοτελικών αμινοξέων της ηπατιδίνης στην φερροπορτίνη, τον μοναδικό κυτταρικό εξαγωγέα σιδήρου, γεγονός που προκαλεί την ενδοκυττάρωση και αποικοδόμησή του. Η ρύθμιση της σύνθεσης της ηπατιδίνης είναι πολύπλοκη: επάγεται από αυξημένες αποθήκες σιδήρου και καταστάσης φλεγμονής, ενώ καταστέλλεται από μειωμένες αποθήκες σιδήρου, αυξημένες ανάγκες ερυθροποίησης και την υποξία. Οι κύριοι στόχοι του έργου συνοψίζονται ως εξής:
α. Παραγωγή εμπορικά διαθέσιμου διαγνωστικού κιτ για τον προσδιορισμό της ηπατιδίνης, χρησιμοποιώντας το ανασυνδυασμένο πεπτίδιο Hep25 και μονοκλωνικά αντισώματα ειδικά για την ηπατιδίνη-25, την ενεργή μορφή της ορμόνης.
β. Κλωνοποίηση, δομικός χαρακτηρισμός και πνευματική κατοχύρωση των μονοκλωνικών αντισωμάτων.
γ. Αξιολόγηση του κιτ προσδιορισμού ηπατιδίνης σε σύγκριση με άλλα εμπορικά διαθέσιμα, ανάλυση μεγάλου αριθμού δειγμάτων μαρτύρων και καθορισμός ορίων αναφοράς ανά ηλικία και φύλο στον Ελληνικό πληθυσμό.
δ. Προσδιορισμός της διαγνωστικής και προγνωστικής αξίας της μέτρησης ηπατιδίνης σε ασθενείς με διαταραχές ομοιόστασης του σιδήρου, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, φλεγμονώδεις παθήσεις, αυτoάνοσες νόσους και λοιμώξεις από μικροοργανισμούς, με στόχο την ανάπτυξη και αξιολόγηση εξατομικευμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων με βάση τον σίδηρο ή την ηπατιδίνη και τη αποφυγή καθυστερήσεων ή περιττών/επιβλαβών θεραπειών.
ε. Διερεύνηση χορήγησης αγωνιστών ή ανταγωνιστών της ηπατιδίνης ως μέσο αντιμετώπισης σοβαρών λοιμώξεων σε πειραματικό ζωικό μοντέλο.
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου είναι τα κάτωθι:
Η ανάπτυξη και αξιολόγηση νέας διαγνωστικής μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό της ηπατιδίνης και σύγκριση αυτής με τις εμπορικά διαθέσιμες μεθοδολογίες.
Ο προσδιορισμός της διαγνωστικής αξίας της μέτρησης της ηπατιδίνης σε διαφορετικές νοσολογικές οντότητες.
Η διερεύνηση του ρόλου της ηπατιδίνης σε πειραματικό μοντέλο σήψης και η αξιολόγηση της χορήγησης μονοκλωνικών αντισωμάτων ως μέσου για την αντιμετώπιση καταστάσεων αναιμίας σχετιζόμενων με λοίμωξη και την υποβοήθηση της αντιμικροβιακής θεραπείας.
